Kraj Włochy

Stolica: Rzym
Powierzchnia: 301 230 km²
Ludność: 60 418,7 tys
Waluta: euro (EUR), 1 EUR = 100 centów
Napięcie: 220 V
Język: włoski
Wiza: wiza nie jest wymagana

Abruzja

Apulia

Bazylikata

Dolina Aosty

Emilia - Romania

Florencja

Gargano

Jezioro Comer

Jezioro Garda

Jezioro Iseo

Kalabria

Kampania

Lazio

Lombardia

Marche

Mediolan

Moliza

Neapol

Palermo

Piemont

Południowy Tyrol

Riwiera Adriatycka

Rzym

Sardynia

Sycylia

Toskania

Trentino

Umbria

Veneto

Watykan

Wenecja

Wybrzeże Liguryjskie

Wyspa Elba

Wyspy Liparyjskie

Siedziba boga Eola, kraina mitycznych Syren, wulkanicznych plaż i gorących źródeł.

Informacje ogólne

Turyści poszukujący pięknych krajobrazów, niezapomnianych wrażeń oraz wspaniałych, wulkanicznych plaż powinni zastanowić się nad przepięknym archipelagiem Wysp Liparyjskich, który jest zarówno celem krótkich wizyt, jak i dłuższych urlopów w najpiękniejszych hotelach tej części Morza Tyrreńskiego. Wypoczynek na wyspach budzi wiele emocji nie tylko za sprawą czystej i ciepłej wody morskiej. Turystycznej adrenaliny dodaje widok na przepiękne, wyglądające baśniowo i zjawiskowo wulkany, które szczególnie w porannej mgle oraz w blasku księżyca nabierają zapadającego w pamięci kolorytu. Atutem całego archipelagu jest niczym nieskażona przyroda, wspaniałe plaże, a także bliska odległość od brzegów Sycylii, sprzyjająca licznym wycieczkom.

W skład niezwykłego archipelagu wchodzi grupa 7 większych i 10 mniejszych wysp pochodzenia wulkanicznego, które zostały chaotycznie rozrzucone przed wiekami po błękitnej tafli Morza Tyrreńskiego w pobliżu Sycylii.

Nazwa Wyspy Liparyjskie pochodzi od słowa „liparos”, oznaczającego „żyzny”, co mogło odnosić się do urodzajności gleby dzięki aktywności wulkanicznej, natomiast druga nazwa, z którą można się spotkać pochodzi od boga Eola. Według mitologii greckiej władca wiatrów miał na Wyspach Eolskich swoją siedzibę i w licznych jaskiniach ujarzmiał wiatry grasujące po okolicznych wodach. Inna legenda głosi, że Odyseusz w trakcie wizyty na wyspach dostał worek z wiatrami w prezencie, ale nieroztropni marynarze otworzyli go zbyt szybko i statek został wypchnięty w pełne morze. Tak narodziła się legenda wspaniałych wysp na stałe wpisanych w mapę turystyczną włoskich wybrzeży.

Pierwszymi osadnikami archipelagu byli w 580 r. p.n.e. Grecy, którzy docenili strategiczną wartość wysp stacjonując tam aż do inwazji Kartagińczyków i Rzymian. W późniejszych okresach na wyspach ukrywali się piraci, więzieni byli złoczyńcy oraz swoje twierdze budowali Hiszpanie. Losy archipelagu nieustannie związane były z Sycylią i podobnie jak sąsiednia wyspa, za sprawą włoskiego rewolucjonisty Giuseppe Garibaldiego, trafiły w 1860 r. do zjednoczonych Włoch. Dla turystów ciekawą informacją może być fakt, iż Wyspy Liparyjskie są typowane jako jedno z dwudziestu miejsc odnoszących się do zatopienia Atlantydy, co tylko podkreśla nieziemski charakter i popularność archipelagu wśród podróżników z całego świata. Obecnie podstawą gospodarki wysp jest turystyka, rybołówstwo i rolnictwo, a także przyciągające turystów gorące źródła wykorzystywane w lecznictwie.

Lipari – największa wyspa archipelagu z najliczniejszymi atrakcjami i najlepszą bazą noclegową. Nie brakuje tu wygodnych kwater, kilku luksusowych hoteli oraz wybornych restauracji serwujących sycylijską i wyspiarską kuchnię. Bliska odległość do pozostałych wysp archipelagu zapewnia możliwość częstych wycieczek połączonych z kąpielami w ustronnych miejscach. Wybrzeże wyspy jest w znacznej mierze skaliste z wąskimi, żwirowymi plażami. Najwięcej turystów można spotkać na deptakach w mieście Lipari, którego głównymi atrakcjami są: zamek usytuowany na malowniczym, skalnym półwyspie, dobrze oznaczone wykopaliska oraz Museo Eoliano szczycące się między innymi bogatą kolekcją greckich masek teatralnych. Warto także sfotografować katedrę wybudowaną co prawda przez Normanów, ale zachowującą unikatowy na wyspach styl barokowy. Po Lipari kursują autobusy, więc w każdej chwili można zwiedzić najodleglejsze zakątki, niemniej najlepszym środkiem przemieszczania się są skutery i rowery. W większości kurortów znajdują się pizzerie i przytulne lokale gastronomiczne. Turyści o nienajlepszym zdrowiu powinni wybrać się do uzdrowiska San Calogero z gorącymi źródłami leczącymi różne schorzenia. Z kolei poszukiwacze przygód mogą zainteresować się wyprawą do osady rybackiej Canetto z długą, kamienistą plażą, spojrzeć na pobliską wyspę Vulcano z punktów widokowych przy Quattrocchi, zjeść najlepszą pizzę na wyspie w Pianoconte lub zwiedzić rzymskie termy w San Calogero. Dodatkową i nietypową atrakcją jest możliwość uprawiania snowboardu na pumeksie, z którego wydobywania wyspa słynie na całym świecie.

Vulcano – wyspa położona najbliżej sycylijskiego wybrzeża charakteryzuje się skalistymi brzegami oraz ogromnym stożkiem wulkanicznym od zawsze przyciągającym turystyczny wzrok. Nie bez powodu wyspa nosi nazwę Vulcano, którą wymyślili już Rzymianie uważając ją za komin kuźni boga ognia Vulcanusa. Do tej pory turyści wysiadający z promu od razu mogą wyczuć unoszące się w powietrzu, wszędobylskie zapachy siarki i gazów wulkanicznych. Zimne piwo i pizza najlepiej smakują w restauracyjkach sąsiadujących z malowniczym portem w Porto di Levante. Kurort jest bowiem głównym ośrodkiem życia na wyspie z najlepszą bazą noclegową w postaci kilku świetnych hoteli i przytulnych apartamentów. Letnisko jest również doskonałą bazą wypadową do zwiedzania okolic na wynajętym skuterze czy rowerze. Najważniejszą atrakcją na wyspie jest wulkaniczny krater, którego zdobycie jest niezwykłą i emocjonującą przygodą obfitującą nie tylko w dreszcz emocji, ale również niezapomniane widoki na archipelag i bezkres błękitnego morza. Vulcano jest doskonałym terenem spacerowym i trekkingowym, chociaż z pięknej plaży Porto di Ponente z czarnym wulkanicznym nabrzeżem, którego wartość podkreśla malownicze położenie i właściwości lecznicze piasku, z pewnością zadowoleni będą miłośnicy biernego wypoczynku. Wyspa ma jeszcze tę zaletę, że jest rajem dla kuracjuszy poszukujących uzdrowienia dla swojego ciała i ducha. Z ciemnego błota i z gorących źródeł wypływających z morza do naturalnych basenów wystają zawsze dziesiątki umorusanych głów tworzących osobliwy widok. Ciemne, niezaludnione plaże można także znaleźć na południu wyspy.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Salina – druga co do wielkości wyspa archipelagu, zawdzięczająca swój urok dwóm stożkom wulkanicznym zwanym „didyme”, czyli „bliźniaki”, chociaż jej nazwa wiąże się ze sztucznym basenem położonym na południowo-wschodnim cyplu wyspy, z którego przed wiekami wydobywano sól służącą między innymi do peklowania ryb wyłowionych w okolicznych zatokach. Turyści spacerujący po licznych szlakach pieszych od razu ulegną obrazowi wyspy kojarzącemu się z kobietą śpiącą wśród fal i upraw winorośli wydających na świat najlepsze wino w regionie o zmysłowej nazwie „Malvasia”, cechujące się złotym kolorem i intensywnym aromatem. Z kolei rosnące na wulkanicznych wzgórzach kapary mają nie tylko właściwości lecznicze, ale są także afrodyzjakami znanymi na całym Półwyspie Apenińskim. Najważniejszym kurortem jest Santa Marina di Salina i właśnie tam skupia się życie rozrywkowe wyspy. W trakcie zwiedzania warto zajechać do muzeum etnograficznego w Lingua oraz przebyć wszystkie szlaki przecinające wyspę i prowadzące na Monte Fossa delle Felci z sanktuarium Madonny del Terzito. Po wyspie kursuje kilka autobusów, a statki przybijają zarówno do portu w Santa Marina di Salina, jak i niewielkiego nabrzeża w Rinella. Jedne z przyjemniejszych plaż na wyspie znajdują się koło miejscowości Mafla i choć są kamieniste, zachęcają do odwiedzin wspaniałymi widokami.

Panarea – najmniejsza i najstarsza zamieszkana wyspa archipelagu, na którą zaglądają najczęściej poszukiwacze upragnionego spokoju oraz miłośnicy dzikiej przyrody niezakłócanej przez ryk samochodowych silników. Statki przybijają do kurortu San Pietro dysponującego największą ilością apartamentów do wynajęcia. Enklawa białych domków, między którymi spacerować można wąziutkimi uliczkami skąpana jest w bujnej i zielonej roślinności. Piękny widok podkreślają kołyszące się na błękitnej tafli białe łodzie oraz wyrastająca z wody wyspa Dattilo. Przyjemna jest skalista plaża na południe od portu oraz zatoki kąpielowe w południowej części wyspy. Turystów powinien zainteresować fakt, iż w miejscowości Punta Milazzese odkryto ślady po chatach zamieszkiwanych już w XIV w. p.n.e. Wyspa doskonale nadaje się na długie wędrówki w otoczeniu zachwycających krajobrazów oraz na eskapady morskie po okolicznych wysepkach pełnych tajemniczych grot, w których być może piraci ukryli swoje skarby.

Stromboli – wyspa budząca wśród turystów największy szacunek za sprawą olbrzymiego krateru wydobywającego co jakiś czas groźne pomruki oraz jaskiń, w których bóg Eol uwięził wiatr. Większość hoteli i apartamentów skupia się po wschodniej części wyspy w San Vicenzo, San Bartolo i Piscita. Znajdują się tam również jedne z najpiękniejszych plaż na Wyspach Liparyjskich, które z powodu czarnego żwiru raczej zostaną docenione przez miłośników wulkanicznego charakteru kąpielisk. Na wyspie można zwiedzić kilka niewielkich kościółków i przyjemnie spędzić czas w tawernach serwujących owoce morza. Koniecznie trzeba wybrać się na ścieżki krajoznawcze prowadzące na szczyt wulkanu, którym na powierzchnię wydostali się bohaterowie powieści Juliusza Verne’a „Podróż do wnętrza ziemi”. Gdy upał na czarnych plażach daje się we znaki, najlepiej wypożyczyć łódź i popłynąć do skały Strombolicchio, którą warto zdobyć ze względu na bajeczne widoki rozpościerające się spod latarni morskiej wybudowanej na wierzchołku.

Filicudi – malutkie domki rozrzucone po wyspie mają jasne, pastelowe barwy i są ostoją dla turystów poszukujących ciszy i spokój w sąsiedztwie wypasających się kóz, winorośli, gajów oliwnych, zbóż i sadów. Wyspę tworzą cztery nieaktywne wulkany, liczne groty i jaskinie, które według legend były siedzibą antycznych potworów. Z kolei kapłanki z miejscowej świątyni miały przed wiekami tzw. „dar wszechobecności” i mogły w ten sposób w porozumieniu z księżycem ustalić płeć nienarodzonego dziecka, więc może nowożeńcy właśnie tam powinni udać się w podróż poślubną. Popołudnie najlepiej spędzić na morskiej wyprawie w pobliże iglicy skalnej La Canna wyłaniającej się z morza po północno-zachodniej stronie wyspy.

Alicudi – niewielka wyspa, na której pojawiają się przeważnie turyści-samotnicy liczący na pyszne owoce morza podane przez wyspiarzy w nastrojowej i kameralnej tawernie przy zachodzie słońca. Naukowcy odkryli na wyspie ślady osadnictwa sięgające XVII w. p.n.e. związane również z panowaniem arabskim i najazdami piratów. Obecnie wyspa jest dziką enklawą z symboliczną zabudową dającą wytchnienie od cywilizacji.

Kuchnia

Świętowanie życia to we Włoszech nic innego jak spożywanie posiłków i picie zacnych trunków. O włoskiej kuchni mówi się, że jest jedną z najlepszych kuchni na świecie, stąd jej wielka popularność w wielu krajach, gdzie lokale z włoskim jedzeniem można spotkać praktycznie na każdym rogu ulicy, a włoskie nazwy własne nie są już tak obce i na dobre zadomowiły się w powszechnym słownictwie. Spaghetti, pizza, ravioli czy lasagna to potrawy, które na stałe zagościły też na stole niejednego domu. Nie tylko takie menu jest domeną wyśmienitej kuchni, w której dominują świeże owoce, zioła, ryby i jarzyny stosowane od wieków przez włoskich kucharzy należące do zdrowej diety, której nie zaszkodzi nawet mały dodatek oliwy.

Kuchnia włoska to również wpływy innych kuchni pozostawiające swój ślad dzięki bogatej historii, wyraźnie dominują wpływy francuskie, austriackie czy greckie, chociaż wielu Włochów uważa, że właśnie domowe jedzenie jest tym najbardziej wartościowym.

Włosi mają silnie zakorzenione tradycje kulinarne, przez co spożywanie posiłków jest prawdziwym, często bardzo długim, ale jakże smakowitym rytuałem. Obowiązkowe śniadanie prima calzione nie może obejść się bez cappuccino oraz brioche lub cornetto – miękkiej bułki francuskiej nadziewanej dżemem, kremem czy czekoladą, taki posiłek można spokojnie skonsumować stojąc przy barowej ladzie. Jeżeli ktoś zgłodnieje od razu sięga po panini – wielkie kanapki składające się z bagietki przełożonej kiełbasą, serem i różnorodnymi dodatkami, w zależności od gustu. Bary z takimi kanapkami zwane paninoteca to standardowy obrazek większych miast, zamawia się zwykle tramezzini – gotowe kanapki z białego chleba z różnymi dodatkami lub gorące toste z serem lub szynką i pomidorem. Przed południem najlepiej zamówić coś na wynos w barze tavola calda, wszędzie można też kupić pojedyncze kawałki pizzy. Zapiekanki focacce obłożone serem lub pomidorem ze szpinakiem, wątróbką lub mięsem spotykane są na targach, tak samo jak popularne suppli – zapiekane kule ryżu wypełnione farszem mięsnym.

Obiad – pranzo – zazwyczaj zaczyna się od antipasto – przystawki (mogą nią być surowa szynka prosciutto, gotowana cotto lub wędzona crudo z serem mozzarella) po której następuje kulinarna celebracja zupy, risotto lub dania z makaronem zwanych ogólnie il primo, następnie ryba lub mięso, ser, świeże owoce, czyli il secondo i na koniec kawa. Pochłonięcie wszystkich dań zalecane jest wyłącznie turystom z nadmiernym apetytem.

Contorni – sałatki lub warzywa można zamawiać i spożywać osobno, w każdej restauracji można dostać też makaron z sosem pomidorowym – pomodoro lub mięsnym – al ragu, różne pasty, spaghetti z sosem bolońskim lub napoli, risotto czy też tortelini – pierożki z nadzieniem mięsnym lub serowym.

Przebywając na wczasach we Włoszech nie wypada przejść obojętnie obok lodów włoskich – gelato – cieszących się popularnością nie tylko w tym kraju. Lody w wafelku – un cono – można kupić dosłownie wszędzie, a najlepsze gelaterie przyciągają tłumy smakoszy tego cudownego i orzeźwiającego daru niebios. Raj dla podniebienia najlepiej testować w lodziarniach wyrabiających lody na miejscu, zwanych Produzione Propria.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Niezwykle smaczne są chleby wyrabiane w małych piekarniach, Włosi sceptycznie podchodzą do masowych wyrobów artykułów spożywczych, dlatego ich kuchnia ma tak wysublimowany smak, niemniej sery takie jak Bel Paese, Gorgonzola czy Taleggio produkowane są już przez większych producentów.

Cokolwiek nie mówić o pizzy we Włoszech, skąd się wywodzi, smakuje wyjątkowo, inaczej niż w innych krajach szczycących się jej podawaniem. Pieczona w piecach opalanych drewnem – forno a legna – podawana jest w sposób tradycyjny, na cienkim cieście bez zbędnych udziwnień, które weszły do mody, gdy to smakowite danie stało się powszechne. Pizzerie mogą mieć różny charakter, ale w tych najprawdziwszych można kupić wyłącznie pizzę, napoje i piwo. Obecnie żaden Włoch nie byłby w stanie zliczyć ile gatunków pizzy może zaoferować przeciętna restauracja.

Stołować można się także w „spaghetteriach” oferujących proste dania mączne i makarony spaghetti najwyższej klasy z całym wachlarzem sosów lub w „osteriach” – specjalizujących się w domowych kulinariach restauracjo-pubach.

Spacerując po włoskich ulicach bardzo często można poczuć aromat świeżo parzonej kawy. Humor można poprawić sobie espresso, caffe lungo – z większą ilością wody, Americano – z domieszką alkoholu, macchiato – podawaną z małą ilością mleka lub caffe late – przypominającą polską białą kawę.

Za Alla spina – piwo z beczki – mogą zabrać się wszyscy miłośnicy tego wspaniałego napoju; popularne piwa to Moretti, Peroni i Dreher, natomiast wódka grappa to mocniejszy trunek pochodzący z Bassano di Grappa w Wenecji Euganejskiej, a za najlepsze włoskie brandy uchodzi Stock. Także wina mają swoje wzmocnione wersje w postaci Martini, Cinzano czy Campari, natomiast po obiedzie dobrze smakuje gorzki drink Amaro lub Amaretto – słodszy z intensywnym smakiem migdałów. Ciekawym doświadczeniem może być skosztowanie gęstej, podpalanej, słodkiej, anyżowej mieszanki z ziarnkiem kawy – Sambuki, w każdym barze można zamówić też Strega – żółty, słodki likier o ziołowo-szafranowym smaku. Włosi popisują się także szerokim wachlarzem win, najlepiej smakują Soaves, Valpolicella i Chianti, w końcu włoskie wina zmieniają każdy posiłek i spotkanie rodzinne w przyjemne wydarzenie towarzyskie. We Włoszech ze względu na klimat uprawia się najwięcej odmian winorośli i produkuje najwięcej wina, niż w jakimkolwiek innym kraju. Każdy region ma swoje specyfiki, głębią smaku wyróżniają się Recioto Amarone i Recioto Amabile robione z suszonych winogron, czołowi producenci to Allegrini, Antinori, Clerico, Bruno Giacosa czy Angelo Gala. Warto zapamiętać takie słowa jak wino czerwone – rosso, białe – bianco i różowe – rose lub rosato, żeby później nie mieć problemu w restauracji z doborem ulubionego bukietu.

Istotne we włoskiej kuchni jest pewne rozróżnienie polegające na przykład na tym, że mieszkańcy północy jedzą pasta – makaron w kształcie wstążek, natomiast południowcy spożywają rurki. Północ słynie z makaronów zrobionych z jajek, często podawane są alla Bolognese – z klasycznym sosem, z chudą cielęciną i pomidorami, przyprawionym marchewką, selerem i prosciutto, natomiast klasyczny południowy makaron produkowany jest masowo i podawany z sosem napoletana, na bazie wieprzowiny. Takich podziałów jest wiele i można je zauważyć w różnych odmianach regionalnych, których we Włoszech nie brakuje.

Obyczaje

Włochy można scharakteryzować krótko: pizza, telewizja, fiat i piłka nożna, natomiast typowego Włocha rozpoznaje się po urodzie, krzykliwości, gadatliwości i wiecznym uśmiechu. Współczesna Italia pełna jest kulturowych paradoksów, które bardzo często można zauważyć wypoczywając w tej zadziwiającej i pięknej krainie. Powszechnie uważa się, że Włochy to mieszanka zamieszkujących je wielkich rodzin ideologicznych, politycznych i zawodowych. Rodzina jest niezwykle ważna i każda dąży do swojej suwerenności, można to zauważyć w bezpośrednich kontaktach z tymi impulsywnymi, ale bardzo przemiłymi i pogodnymi ludźmi. System społeczny jest nieco urozmaicony, niemniej różnice są mało widoczne i polegają na przykład na tym, że marchesi, czyli markizowie są biznesmenami, niektóre klany liczą się w bankowości, a inne rodziny odnoszą sukcesy w produkcji wina. Są też klasy średnie, czyli borghesi i contadini – rolnicy, którzy także tworzą rozpoznawalne grupy. Wszystkich łączy jednak narodowe motto: fatta la legge, trovato l'inganno – czyli po uchwaleniu prawa znajdzie się sposób, aby je obejść.

Włosi mają jeszcze jedną cechę, są niezwykle dumni ze swej bogatej historii i kultury, gdyż mają więcej zabytków niż w jakimkolwiek innym kraju wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, przez co Półwysep Apeniński jest tak tłumnie odwiedzany przez turystów. Dużą rolę w życiu religijnym odgrywa Watykan, a celebrowanie katolickich sakramentów począwszy od chrztu, przez Pierwszą Komunię, obrzędy zaślubin po pogrzeb jest we Włoszech nadal widoczne. Największe uroczystości odbywają się podczas Wielkanocy, kiedy liczne procesje przemierzają ulice miast, Bożego Narodzenia i dnia Wszystkich Świętych. Silne jest także poczucie przynależności do rodziny, miasta i przede wszystkim klubu piłkarskiego czy też własnego domu, można to zauważyć podczas bezpośredniej rozmowy z tymi przemiłymi ludźmi.

Dobrem narodowym, z którego słyną Włochy jest piłka nożna obecna w każdej sferze życia publicznego i społecznego. Narodowość jest pojęciem abstrakcyjnym, ale kiedy pojawia się football lub kuchnia, to już w grę wchodzi umiłowanie do własnego miasta i tradycji. Nazwy włoskich klubów piłkarskich zna chyba każdy niezależnie od tego czy interesuje się footballem, czy nie. Rywalizacja w tej dziedzinie podobna jest do innej „obsesji” narodowej czyli opery i bardzo często ma uwarunkowania regionalne, które łatwo można zauważyć przemieszczając się z północy na południe. Najważniejsza jest miłość do różnego rodzaju widowisk, pokazów i rytuałów, niezależnie w którym miejscu Włoch mają one miejsce, dzięki temu podkreślana jest wartość życia towarzyskiego, prostoty i przyjemności.

Każdy turysta odwiedzający Włochy musi przekonać się czym jest passeggiata, czyli rytuał wieczornego spaceru, randki z pogawędką, flirtem lub nawet plotkowaniem między znajomymi. Na ulicach włoskich miast często można spotkać grupki nie tylko młodych ludzi oddających się esencji włoskiej towarzyskości. Z Włoch wywodzą się właśnie Święto Zakochanych – Walentynki, znane już w starożytności.

We Włoszech do osób młodszych lub rówieśników na powitanie i pożegnanie wystarczy powiedzieć ciao – cześć, natomiast do osób starszych piacere – coś na zasadzie „miło cię spotkać”, buongiorno – dzień dobry lub buonasera – dobry wieczór. Na pożegnanie wystarczy rzucić arrivederci – do widzenia. Po Włochach już po pierwszym kontakcie widać, że są przyjaźnie nastawieni, gdyż żywiołowo padają sobie w ramiona i przyjaźnie się całują. Włosi uwielbiają także komplementy, więc dobrze jest im powiedzieć czasami coś miłego, choćby dotyczącego zdrowego stylu życia, urody lub dobrego wychowania.

Prawdziwym zwyczajem jest we Włoszech picie mezzo – półtoralitrowej karafki winą będącej uzupełnieniem do posiłków, w obyczajowości Włochów picie wina leży w tradycji, niemniej jednak zbyt nadmierne korzystanie z tego trunku nie leży w dobrym tonie.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Obiady zwykle jada się w restauracjach o nazwie trattoria lub po prostu ristorante. Warto pamiętać o rachunku – il conto i dokładnym sprawdzeniu jego listy, gdyż w wielu restauracjach od każdej osoby pobierana jest dodatkowa opłata za nakrycie coperto, a szczegółowy spis zamówionych dań można sprawdzić prosząc o ricevutę – szczegółowy rachunek. Oprócz coperto pobiera się też dodatkową opłatę za obsługę servizo i jeśli nie jest ona wliczona w rachunek przyjmuje się, że wynosi około 10% kwoty do zapłacenia.

Turyści wybierający się do Włoch powinni mieć na uwadze, że tak samo jak w Grecji czy Hiszpanii normalnością jest popołudniowa sjesta, kiedy zamykane są sklepy, urzędy i instytucje, na zatłoczonych zwykle ulicach pozostają pojedynczy ludzie, a wszyscy udają się na zasłużony wypoczynek lub bardzo często krótką drzemkę. Podobnie nie należy się dziwić, że dla Włochów najważniejszym wydarzeniem dnia w tym czasie może być spożywanie posiłków, kiedy wszyscy wybierają się na obiad i zostawiają miejsca pracy.

Zwiedzanie kościołów i innych zabytków nie jest mile widziane w koszulkach bez rękawów, krótkich spódniczkach i krótkich spodenkach, dlatego w niektórych świątyniach można dostać jakieś ubranie na wierzchnie okrycie ciała.

Jeżeli turysta chce skorzystać z taksówki powinien znaleźć jeden z postojów, gdyż we Włoszech nie zatrzymuje się taksówek na ulicach.

Włosi z północy kraju są bardziej powściągliwi od mieszkańców południa, niemniej chętnie odpowiadają na pytania, udzielają pomocy, zawsze też poświęcą czas, żeby opowiedzieć zbłąkanemu turyście o mało znanym fakcie z życia historycznej postaci lub przedstawić swoją opinię na jej temat.

Aktywny wypoczynek

Wszystkie wyspy archipelagu idealnie nadają się na piesze wędrówki. Zdobywać można nie tylko porośnięte bujną roślinnością wzgórza, ale także kratery wulkanów wyglądające imponująco w porannej mgle lub przy blasku księżyca. W największych miejscowościach można wynająć rower lub skuter, by w ten sposób dotrzeć do najodleglejszych zakątków, rzadko odwiedzanych przez turystów. Wybrzeża wysp obfitują w podwodne groty i jaskinie, więc odnajdą się tam miłośnicy snorkelingu i nurkowania z akwalungiem. W wyspiarskich marinach można także wynająć jacht lub łódź motorową, by zwiedzić okoliczne wysepki i formacje skalne wyłaniające się z morza. Na wyspach organizowane są dzienne i nocne rejsy, w trakcie których przepływa się koło czynnych kraterów wulkanicznych i spiczastych skał wystających z wody, a także kąpie godzinami w morzu. Na wyspy można dostać się wodolotami i promami kursującymi z Milazzo, Mesyny, Palermo i Cefalu, a większość przystani posiada lokalne połączenie promowe.

Wycieczki Fakultatywne

Wycieczka na Sycylię:

Sycylia i Palermo – wyspa od wieków uchodziła za niezwykłą krainę kontrastów z bogatą historią oraz atmosferą odróżniającą ją od pozostałych regionów Półwyspu Apenińskiego. Turyści traktują Sycylię jako perłę słonecznych Włoch wyznaczającą kanony piękna oraz luksusu, którego nie powstydziłyby się najznamienitsze kurorty. W powietrzu unosi się zapach cytryn i oliwnych gajów, słońce oplata swoim blaskiem niezwykłe miasteczka, antyczne ruiny oraz morze winnic rozpościerające się aż po bezkresny horyzont. Wyspa ma jeszcze jedno oblicze świadczące o jej niebywałym charakterze, przyciągające turystów z całego świata – wulkaniczny krajobraz Etny i Wysp Eolskich, niebezpieczny, inspirujący, piękny... Stolicą wyspy jest urzekające i fascynujące Palermo leżące w niezwykłej zatoce między Capo Zafferano i uznawanym za najpiękniejszy cypel świata, majestatycznym Monte Pellegrino. Styl życia mieszkańców, osobliwa architektura i niezwykła kultura odróżniają Palermo od innych włoskich miast. W mieście kontrastów zabudowa barokowa przeplata się z arabskimi kopułami, na targowiskach dominują wpływy greckie, a hiszpańskie pałace położone wśród średniowiecznych uliczek zachwycają swoją niepowtarzalnością. Miasto, które przed wiekami było kolonią fenicką i kartagińską przetrwało rządy Saracenów i Normanów, oferuje obecnie turystom wiele zabytków i klimat dawnych epok. Palermo najlepiej zwiedzać na piechotę lub rowerem, a swoją wędrówkę zacząć od głównego skrzyżowania Quattro Canti łączącego dzielnice: Albergheria, Capo, Vucciria i La Kalsa – króluje na nim barok w postaci czterech pomników ozdobionych fontannami i posągami komponującym się z klimatem miejscowości. Warto podejść przy okazji na Piazza Pretoria zwanym „placem wstydu” z powodu frywolnej fontanny i dokazujących w niej nagich postaci lub nie ulegając pokusie udać się do wybudowanego przez Normanów kościoła La Martorana z fantazyjnym wnętrzem i wspaniałymi, greckimi mozaikami. Klimat starego Palermo można poczuć na targu Ballaro tętniącym życiem w sąsiedniej dzielnicy Albergheria, oplecionym siecią wąskich i malowniczych uliczek, wśród których na uwagę zasługuje arcydzieło średniowiecznej architektury kościół San Giovanni degli Eremiti z pięcioma kopułami w kolorze ochry wieńczącymi niewielką świątynię wzniesioną na ruinach meczetu. Warto również zwiedzić katedrę skrywającą groby królewskie oraz zajrzeć do najstarszej dzielnicy Capo z ciekawym Teatro Massimo i Galleria d'Arte Moderna z imponującymi zbiorami malarstwa i rzeźby. Koniecznie trzeba zajść do Museo Archeologico Regionale z wystawą przedstawiającą między innymi skarby ze statków rozbitych u wybrzeży wyspy. Spacer po południowo-wschodnich dzielnicach Palermo powinien zaprowadzić turystów do Villa Giulia – pięknego parku z ogrodem botanicznym, w którym na kilka godzin można schronić się przed promieniami słonecznymi. Kilka interesujących zabytków i muzeów znajduje się również w odnowionej dzielnicy La Kalsa, a żeby przekonać się do końca o dawnej świetności Sycylii można przyjrzeć się z bliska imponującemu Castello di Zisa na obrzeżach miasta. Jeżeli po zwiedzaniu miasta ktoś ma jeszcze siły na rozrywkę powinien pojechać do dzielnicy Mondello, by wypić drinka w którymś z barów na Via Principe di Belomonte lub zabawić się w dyskotece przy Viale Strasburgo lub Via Generale Arimondi. Palermo to również wspaniała, wypoczynkowa miejscowość z rewelacyjnym zapleczem noclegowym oraz malowniczo położoną, piaszczystą, jasną plażą. Na Sycylię można dostać się promami z Reggio di Calabria i Villa San Giovanni.

Syrakuzy – miasto z bogatą historią i wieloma zabytkami pozwalające jednocześnie odpoczywać nad lazurowym morzem oraz zwiedzać zachwycającą starówkę. Osadę zbudowali rolnicy korynccy w 734 r. p.n.e., szybko stała się jednym z najważniejszych ośrodków w basenie Morza Śródziemnomorskiego dzięki strategicznemu położeniu. Najważniejszym miejscem jest połączona z miastem, pieczołowicie restaurowana wyspa Ortygia, pamiętająca ponad dwu-tysiącletnią historię. Można się na nią dostać szerokim mostem Ponte Nuovo i zwiedzić pozostałości świątyni Tempio di Apollo i bramy Porto Grande, a także stare miasto, do którego prowadzi ozdobiona ornamentami bramą Porta Marina. Najromantyczniejszym miejscem w Syrakuzach jest Fonte Aretusa – źródło w które bogini Artemida zmieniła nimfę Aratuzę kąpiącą się według legendy w wodach rzeki Alfejos. Spacerowy trakt prowadzi turystów na południowy cypel do Castello Maniace – solidnej twierdzy zbudowanej przez Fryderyka II i Piazza del Duomo – najpiękniejszego zakątka Ortygii z najważniejszą świątynią Tempio di Atena. Po nacieszeniu się niezwykłymi zabytkami i widokiem na morze i okolice warto ruszyć do Neapolis – rozległego parku archeologicznego z najwspanialszym teatrem świata starożytnego Teatro Greco oraz wieloma innymi cennymi zabytkami, gromadzonymi na przestrzeni wieków. W teatrze nadal odbywają się inscenizacje sztuki klasycznej, więc warto wcześniej zainteresować się ich terminami i pojawić się na wyspie w tym okresie. Jeżeli ktoś ma jeszcze siły na zwiedzanie powinien wybrać się kilka kilometrów na zachód od miasta by podziwiać fortyfikacje z systemem podziemnych tuneli Castello Eurialo – ciekawe podziemia dają zmęczonym turystom schronienie przed promieniami słonecznymi. Przebywając w mieście warto zapoznać się z ciekawą legendą o bogini niezgody Eris, które ukradła Księgę Pokoju, za czyn ten został oskarżony legendarny Sindbad, któremu z pomocą spieszy syn króla Syrakuz, a historia toczy się dalej zawiłymi wątkami.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Okolice Agrigento – niedaleko miasta znajdują się najbardziej fascynujące greckie ruiny na Sycylii pochodzące z 581 r. p.n.e., zwane „doliną świątyń”, chociaż skąpane upalnym słońcem, przyciągają miłośników starożytności. Na zwiedzanie najlepiej zaplanować wczesny ranek albo wieczór, kiedy słońce nie daje się we znaki i doskonale nadaje się do fotografowania, a widoki na świątynię Tempio di Ercole są nieziemskie. Najważniejsze budowle do których można zajrzeć to imponujące swoimi rozmiarami i wyglądem Tempio della Concordia, Tempio di Giunone i Tempo di Giove poświęcona Zeusowi. Spacer po tym niezwykłym miejscu jest pasjonujący i obrazuje jak mogło wyglądać przed wiekami życie mieszkańców Sycylii. Na zwiedzenie lepiej zarezerwować odpowiednią ilość czasu, którą można również wykorzystać w Muzeo Nazionale Archeologoco, do którego dochodzi się Via dei Templi, a zbiory poświęcone znaleziskom z miasta i okolic są naprawdę zadziwiające.

Wyprawa na Etnę – wycieczka na majestatyczny, budzący grozę, ale jednocześnie piękny wulkan z pewnością pozostanie w pamięci na całe życie. Chociaż historię wulkanu znaczą liczne erupcje bez problemu można dostać się w pobliże dymiącego krateru, który budzi szacunek i grozę, ale cały czas jest piękny w swoim niepowtarzalnym klimacie. Wędrówka na szczyt wiedzie przez podłoże wulkaniczne przyjmujące różne barwy, trzeba się dobrze do niej przygotować, a najlepiej skorzystać z usług przewodnika. Fotografia księżycowego krajobrazu stanie się jedną z najważniejszych pamiątek podróżniczych.

Wyspa Ustica – Sycylijczycy śmieją się, że wyspa położona 60 km na północ od Palermo ma kształt żółwia, choć dla turystów jest jednym z najatrakcyjniejszych miejsc w okolicy dzięki wulkanicznemu krajobrazowi, wyspa jest bowiem wierzchołkiem nieaktywnego, podwodnego wulkanu ślicznie wyglądającego nad jak i pod wodą. Ustica to idealne miejsce dla turystów lubiących spacery po zadziwiających miejscach oraz raj dla nurków dzięki wybrzeżu idealnie nadającemu się do zwiedzania podwodnych grot, raf koralowych i dna pełnego imponującej flory, fauny i egzotycznych gatunków ryb. Ciekawe są także wyprawy wynajętymi łodziami do niezwykłych grot i wulkanicznych skał, wywierające na turystach niesamowite wrażenia. Będąc na wyspie można zajrzeć również do muzeum w mieście Ustica z morskimi znaleziskami lub zjeść pyszny obiad z owoców morza, melonów z szynka parmeńską zakrapianych winem w którejś z lokalnych tawern. Wyspę najlepiej zwiedza się na wynajętym skuterze, a można się na nią dostać promami i wodolotami wypływającymi z Stazione Marittima w Palermo.

Najczęściej Zadawane Pytania

Kiedy najlepiej wybrać się na Wyspy Liparyjskie?
Najkorzystniejsze warunki panują na wyspach od maja do października z temperaturami przekraczającymi 20°C. Najcieplejszymi miesiącami są lipiec i sierpień, kiedy termometry wskazują powyżej 40°C – jest to idealny okres do wygrzewania się na plażach, chociaż osoby źle znoszące upały powinny mieć na uwadze zbyt wysokie temperatury. Ciepłymi miesiącami są także czerwiec i wrzesień doskonale nadające się na urlopy w bardziej sprzyjających temperaturach powietrza. Jest to najlepszy czas na piesze wędrówki w najodleglejsze zakątki wysp.

Jaka waluta obowiązuje we Włoszech i jakie są orientacyjne ceny?
We Włoszech obowiązuje wspólna dla całej Unii Europejskiej waluta – Euro. Konsekwencją tego są nieco wyższe ceny niż w Polsce, zwłaszcza jeżeli chodzi o posiłki w restauracjach i ceny związane z infrastrukturą turystyczną.

Gdzie i jakie pamiątki kupić na Wyspach Liparyjskich?
Turyści często w małych sklepach i na bazarach szukają antyków i biżuterii, które można kupić taniej niż w stolicy Włoch. Popularnością cieszą się wyroby kulinarne, szczególnie sery takie jak mozzarella, parmezan, gorgonzola czy mascarpone, a także wyborne wina Chianti, Amarone czy Marsala – mogą to być pamiątki przeznaczone do konsumpcji lub dla celów dekoracyjnych w specjalnie przygotowanych butelkach. W każdym sklepie z pamiątkami można także znaleźć suweniry poświęcone największym klubom piłkarskim. Symboliczną pamiątką mogą być miniaturowe włoskie budowle lub miniaturki z papieskimi akcentami. W poszczególnych regionach specyficzne pamiątki przybierają postać masek, koronek, kolorowego szkła czy wyrobów ceramicznych. Turyści o zasobniejszych portfelach mogą pokusić się o wyroby takich marek jak Gucci, Prada czy Armani. Warto pamiętać, że sklepy we Włoszech ze względu na sjestę otwarte są w godzinach: 9:00-13:00 i 15:30/16:00-19:30/20:00.

Jaki czas obowiązuje we Włoszech?
We Włoszech obowiązuje taki sam czas jak u nas.

Jak poruszać się po Wyspach Liparyjskich?
Na wyspy można dostać się wodolotami i promami kursującymi z Milazzo, Mesyny, Palermo i Cefalu. Na trzech największych wyspach działa komunikacja autobusowa, chociaż drogi są wąskie i kręte. Najlepiej jest wypożyczyć skuter lub rower, by w ten sposób zwiedzać wyspy. W całym archipelagu organizowane są dzienne i nocne rejsy, w trakcie których przepływa się koło czynnych kraterów wulkanicznych i spiczastych skał wystających z wody. Między poszczególnymi wyspami kursują promy, niemniej można także wypożyczyć jacht lub łódź motorową, by w ten sposób poznać urok okolicy.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Jakie plaże są na Wyspach Liparyjskich?
Plaże na Wyspach Liparyjskich są przeważnie wulkanicznego pochodzenia, a więc usypane z czarnego piachu, żwiru bądź kamieni, dlatego warto zabrać z sobą obuwie kąpielowe. Na Lipari najciekawszą plażą jest długi pas ciemnego żwiru i kamieni w Canetto. Piękną plażą z czarnym, wulkanicznym nabrzeżem, której wartość podkreśla malownicze położenie i właściwości lecznicze piasku dysponuje kurort Porto di Ponente na Vulcano – na południu wyspy znajduje się także kilka rzadko uczęszczanych, żwirowych plaż. Jedne z przyjemniejszych plaż na wyspie Salina znajdują się koło miejscowości Mafla i choć są kamieniste, zachęcają do odwiedzin wspaniałymi widokami. Wyspa Panarea ma niewielką, skalistą plażę położoną na południe od portu oraz kameralne zatoki kąpielowe w południowej części wyspy. Na Stromboli znajdują się najciekawsze plaże archipelagu usytuowane w pobliżu kurortów San Vicenzo, San Bartolo i Piscita – są to stosunkowo szerokie pasy wybrzeża z czarnym, wulkanicznym piachem i kamieniami.

Przy hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaża jest usypywana sztucznie lub znacznie różni się od typowych plaż miejskich, dlatego wybierając kurort i hotel warto upewnić się do jakiej plaży będziemy mieć dostęp.

Jakie są ograniczenia celne we Włoszech?
Przewóz towarów podlega ograniczeniom ilościowym na zasadach obowiązujących w UE, co oznacza w praktyce, że rzeczy osobiste i sprzęt na własny użytek nie podlega ograniczeniom celnym. W przypadku towarów można wwozić i wywozić do 200 szt. papierosów, 400 szt. cygaretek, 200 szt. cygar, 1 kg. Tytoniu, 10 l spirytusu, 20 l mocniejszego alkoholu, 90 l wina i 110 l piwa.  

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania z służby zdrowia we Włoszech?
W nagłych przypadkach turyści z Polski objęci są we Włoszech bezpłatną podstawową opieką medyczną. Opłaca się jednak wykupić polisę ubezpieczenia podróżnego, która w razie potrzeby umożliwi pokrycie kosztów bardziej zaawansowanego leczenia i transport medyczny. Jeżeli posiadamy ubezpieczenie prywatne należy zapoznać się z jego warunkami, gdyż w większości przypadków ubezpieczeniem objęte są koszty leczenia powyżej pewnych kwot, które należy samemu opłacić. Przed wyjazdem za granicę dobrze jest jednak w oddziale wojewódzkiego NFZ złożyć wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, która jest dowodem posiadania takiego ubezpieczenia.

Ważne informacje MSZ

Dokumentem uprawniającym do wjazdu i wyjazdu z Włoch tak jak i innych krajów Unii Europejskiej jest dowód osobisty lub paszport. Na terenie Włoch bez wizy można przebywać 90 dni, a okres ważności paszportu nie może być krótszy niż dozwolony czas pobytu.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasady polskiej w Rzymie: www.rzym.polemb.net

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Włoskiej
Włochy, Rzym, Via Pietro Paolo Rubens, 20, 00197
Tel.: 0039 06 362 04 200, 0039 06 362 04 204 Tel.: 0039 06 362 04 300 (Wydz. Kons.) Tel. dyżurny: 0039 335 599 52 12 (po godz. pracy) Faks: 0039 06 321 78 95 Faks: 0039 06 362 04 322
rzym.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.rzym.polemb.net

Włochy: Abruzja , Apulia , Bazylikata , Dolina Aosty , Emilia - Romania , Florencja , Gargano , Jezioro Comer , Jezioro Garda , Jezioro Iseo , Kalabria , Kampania , Lazio , Lombardia , Marche , Mediolan , Moliza , Neapol , Palermo , Piemont , Południowy Tyrol , Riwiera Adriatycka , Rzym , Sardynia , Sycylia , Toskania , Trentino , Umbria , Veneto , Watykan , Wenecja , Wybrzeże Liguryjskie , Wyspa Elba , Wyspy Liparyjskie

Wybierz region Abruzja , Apulia , Bazylikata , Dolina Aosty , Emilia - Romania , Florencja , Gargano , Jezioro Comer , Jezioro Garda , Jezioro Iseo , Kalabria , Kampania , Lazio , Lombardia , Marche , Mediolan , Moliza , Neapol , Palermo , Piemont , Południowy Tyrol , Riwiera Adriatycka , Rzym , Sardynia , Sycylia , Toskania , Trentino , Umbria , Veneto , Watykan , Wenecja , Wybrzeże Liguryjskie , Wyspa Elba , Wyspy Liparyjskie